Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác – Quy định pháp luật và góc nhìn thực tiễn (CÔNG TY LUẬT UY TÍN TẠI TP. HỒ CHÍ MINH)

1. Cơ sở pháp lý và khái niệm

Theo Điều 83 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố là người được chính người bị tố giác hoặc người bị kiến nghị khởi tố mời để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Đây là cơ chế pháp lý quan trọng nhằm bảo đảm ngay từ giai đoạn đầu (trước khi khởi tố vụ án), đương sự đã có sự hỗ trợ chuyên môn, tránh nguy cơ bị áp đặt hoặc bị xâm phạm quyền. Đồng thời, góp phần bảo đảm tính khách quan trong quá trình xử lý thông tin tố giác và điều tra, bảo đảm mọi hoạt động tố tụng diễn ra đúng luật – minh bạch – công bằng.

2. Ai có thể là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp

Khoản 2 Điều 83 BLTTHS 2015 quy định bốn nhóm:

• Luật sư – người có chứng chỉ hành nghề và thẻ luật sư, am hiểu pháp luật, kỹ năng tố tụng.
• Bào chữa viên nhân dân – theo quy định của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
• Người đại diện – áp dụng khi người bị tố giác là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự.
• Trợ giúp viên pháp lý – hỗ trợ miễn phí cho đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý.

Thực tiễn cho thấy, với các vụ việc phức tạp, đa phần đương sự lựa chọn luật sư để bảo đảm chiến lược bảo vệ toàn diện và chuyên nghiệp.

3. Quyền của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp

Khoản 3 Điều 83 BLTTHS 2015 liệt kê các quyền cụ thể, bao gồm:

a) Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu

Ví dụ: Trong một vụ việc tại Công ty Luật TNHH HT Legal VN, thân chủ bị tố giác “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Ngay khi tiếp nhận, luật sư đã thu thập hợp đồng, chứng từ thanh toán, email trao đổi để chứng minh đây chỉ là tranh chấp dân sự, từ đó đề nghị không khởi tố.

b) Kiểm tra, đánh giá chứng cứ và yêu cầu kiểm tra, đánh giá lại

Trong nhiều vụ việc, khi xem xét hồ sơ ban đầu, Luật sư Nguyễn Thanh Trung đã phát hiện chứng cứ được thu thập không đúng trình tự hoặc không đủ căn cứ pháp lý, từ đó yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng loại bỏ hoặc tạo điều kiện để giải trình theo đúng luật và thực tế.

c) Có mặt khi lấy lời khai

Nếu được Điều tra viên hoặc Kiểm sát viên đồng ý, người bảo vệ được hỏi trực tiếp người bị tố giác. Sau mỗi lần lấy lời khai kết thúc, họ có quyền đặt câu hỏi bổ sung.
Ví dụ: Trong vụ “chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”, luật sư đã trực tiếp tham dự buổi lấy lời khai, bảo đảm mọi câu trả lời được ghi nhận nguyên văn, giải thích rõ quy định pháp luật để thân chủ hiểu, trả lời đúng luật và đúng thực tế, tránh suy diễn hoặc bị dẫn dắt.

d) Có mặt khi đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói

Sự hiện diện của luật sư giúp phát hiện ngay mâu thuẫn hoặc tình tiết có lợi, đồng thời đề nghị lập biên bản ghi nhận đầy đủ.

đ) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng trái pháp luật

Thực tiễn cho thấy có trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng vi phạm trình tự, gây bất lợi cho người bị tố giác. Khi đó, luật sư kịp thời lập đơn khiếu nại để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ.

4. Nghĩa vụ của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp

Khoản 4 Điều 83 BLTTHS 2015 quy định nghĩa vụ:

– Sử dụng biện pháp luật định để góp phần làm rõ sự thật khách quan – luật sư không bảo vệ một chiều mà phải tôn trọng sự thật.

– Giúp đỡ về pháp lý để bảo vệ quyền lợi – bao gồm giải thích quyền, nghĩa vụ; định hướng chiến lược khai báo; chuẩn bị hồ sơ và hướng dẫn ứng xử phù hợp trong quá trình làm việc với cơ quan tố tụng.

5. Ứng dụng thực tiễn – kinh nghiệm từ HT Legal VN

Từ kinh nghiệm hành nghề, Luật sư Nguyễn Thanh Trung nhận thấy:

– Mời luật sư ngay từ giai đoạn bị tố giác giúp định hướng lời khai đúng pháp luật, chuẩn bị chứng cứ và giảm nguy cơ bị khởi tố oan hoặc sai tội danh.

– Kiểm tra chứng cứ sớm giúp phát hiện kẽ hở hoặc vi phạm thủ tục để yêu cầu loại bỏ chứng cứ bất lợi.

– Đồng hành về tinh thần – sự hiện diện của luật sư giúp thân chủ bình tĩnh, khai báo thống nhất, tránh khai mâu thuẫn hoặc “khai đại cho xong” – vốn rất dễ gây bất lợi.

6. Thông điệp từ Luật sư Nguyễn Thanh Trung

Đúng vai – Đúng quyền – Ứng xử đúng luật.
Khi mời luật sư ngay từ giai đoạn bị tố giác, bạn không chỉ có một người đồng hành pháp lý trong phòng hỏi cung, mà còn có một tấm lá chắn pháp lý bảo vệ sự công bằng, giúp bạn không bị định kiến trước khi có kết luận chính thức.
Thượng tôn pháp luật là hiểu đúng quyền – nghĩa vụ và biết vận dụng pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trước cơ quan công an, các cơ quan nhà nước và trước pháp luật.

Công ty Luật TNHH HT Legal VN

*Đồng hành pháp lý – Chuyên sâu, tận tâm, hiệu quả*

Hân hạnh đón tiếp quý khách hàng theo địa chỉ sau:

Luật sư Nguyễn Thanh Trung hoặc CÔNG TY LUẬT TNHH HT LEGAL VN

VP1: 12 Hẻm 602/37 Điện Biên Phủ, phường Thạnh Mỹ Tây, TP. Hồ Chí Minh

VP2: 207B Nguyễn Phúc Chu, phường Tân Sơn, TP. Hồ Chí Minh

VP3: 5 Ngách 252/115 phố Tây Sơn, phường Đống Đa, TP. Hà Nội

Email: info@htlegalvn.com            Hotline: 09 6161 4040 – 09 2222 4040