Đòi lại đất khi người khác đứng tên?

Nguyễn Tuấn Thanh (quận 2, TP.HCM) hỏi: Gia đình tôi bán nhà đất ở quê, lên TP.HCM mua đất. Tuy nhiên, do không am hiểu về pháp luật nên gia đình tôi nhờ chú ruột mua giùm. Nay chú tôi không trả lại đất với lý do chú đã đứng tên sở hữu. Tôi phải làm sao?

Luật sư trả lời: Theo quy định tại điều 168, Luật Đất đai năm 2013, thời điểm để xác nhận một cá nhân, tổ chức có quyền mua, bán, tặng cho, thế chấp... một thửa đất là thời điểm cá nhân, tổ chức đó được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Cụ thể: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Trường hợp người sử dụng đất được chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện các quyền.

Thời điểm người thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong dự án đầu tư xây dựng kinh doanh nhà ở để bán hoặc cho thuê; chuyển nhượng quyền sử dụng đất đồng thời chuyển nhượng toàn bộ dự án đối với dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê sau khi có giấy chứng nhận và có đủ điều kiện theo quy định tại điều 194 của luật này.

Theo quy định trên thì quyền sử dụng đất chỉ được xác lập khi bạn có được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, vì chú bạn là người đứng ra mua đất và được cấp sổ đỏ đứng tên chú bạn nên trong trường hợp này chú bạn là người có quyền đối với phần đất này. Nếu như bạn muốn đòi lại thửa đất này thì bạn phải đưa ra được những bằng chứng chứng minh về việc gia đình có thỏa thuận với chú về việc đưa tiền cho chú và nhờ chú thay mặt mình đứng ra mua đất hoặc có văn bản của gia đình ủy quyền cho chú mua đất và đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Nếu bạn không có những giấy tờ chứng minh về thỏa thuận nhờ chú mua đất thì bạn không thể đòi lại thửa đất này.